Bilgi Bankası
On-Grid Ve Off-Grid Bağlantı
On grid ve off grid bağlantı, güneş enerjisinden elektrik elde edilen PV sistemlerde kullanılan bir bağlantı türüdür. On Grid sistem, yalnızca elektrik şebekesi ile beraber kullanılabilir. Şebekeye bağlı olan bir sistem dir. Off Grid sistem, Şebeke dışı bir sistem dir; elektrik şebekesine bağlı değildir ve bu nedenle elektrik enerjisinin akülerde depolanmasını gerektirir.İki ayrı bağlantı yöntemini yukarıda giriş olarak çok kısaca bahsetmiş olduk gelin hep beraber bu iki ayrı bağlantı yöntemini aşağıda yazmış olduğumuz başlıklar ile daha detaylı olarak açıklayalım.
On Grid Bağlantı
Şebeke içi güneş enerjisi sistemi, merkezi elektrik şebekesine bağlı olan ve güneş panellerinden elektrik üreten sistem dir. Fotovoltaik Sistemler ile üretilen elektriğin, üretildiği anda kullanılan ve hiçbir ilave depolama (akü-batarya vb.) ara birimi bulunmadığından dolayı ihtiyacınızdan fazla üretilen enerjiyi anında şebekeye aktaran Şebekeye bağlı (On-Grid) Sistemler olarak adlandırılmaktadır. Şebeke bağlantılı sistemler, yüksek güçte-santral (GES) boyutunda kurulabileceği gibi konut ihtiyaçlarını karşılamak için daha düşük güçlü kurulumlar da gerçekleştirilebilir.
On-Grid Bağlantının Avantajı
Evinizin Çatısına veya cephelerine kurmuş olduğunuz güneş panelleri, sizin şebekeden elektrik kullanımını azaltarak elektrik faturanızı büyük ölçüde azaltacaktır. Şebekeye bağlı bu sistem ile fazla üretmiş olduğunuz yada kullanmadığınız elektrik enerjisini çift yönlü elektrik sayacı kullanarak dağıtım şirketlerine satabilirsiniz. Kurmuş olduğunuz bu sistem ile kendinize yeni bir gelir kapısı sağlayabilirsiniz.
Off-Grid Bağlantı
Fotovoltaik sistemlerin merkezi şebekeye
bağlı olmayan ve bu nedenle üretilmiş olan elektrik enerjisini depolama
ihtiyacı duyan sistemdir. Şebekeden bağımsız sistemler şebekeye bağlı
sistemlerden çok daha karmaşıktır.
Kullanımı şebeke dışı güneş
sistemleri (Off Grid), hiç şebeke hattı bulunmayan yada şebeke hattına
bağlanmanın ekonomik olmadığı , yayla-dağ evleri ve kırsal bölgelerde
orta ve düşük güçlü enerji talebini karşılamak için kesinlikle
mükemmeldir. Şebeke dışı bu sistem elektrik enerjisinin akülerde
depolanmasını gerektirir. Sisteme bağlı yükleri (klima, televizyon, lambalar
vb.) karşılamak için yeterli akü kapasitesine sahip olacak şekilde
tasarlanmalıdır.
Yayla, dağ, köy evleri ve kırsal
bölgelerde yaşamak için, elektriğin ne zaman ve nasıl kullanılacağına
ilişkin düzenlemeler ve elektrik tüketiminin evinizdeki
kullanacağınız elektrikli aletlerin belirlenmesi ve enerji tüketiminin (kWh) yüksek ve minimumda olduğu karanlık kış günleri, Güneşe
maruz kalma, Konum ve
geceler için hesaplanması çok önemlidir. Off grid sistemi kurulacak evlerde
enerji tasarruflu cihazların kullanımına dikkat etmeliyiz.
Off-Grid Sistemin 5 Ana Parçası
Güneş Paneli
Kullanacağınız güneş panelinin büyüklüğü, adeti ve üretim yetenekleri bölgenizdeki mevcut güneş ışığının miktarına , kullanılabilir alanına ve enerji tüketimi ihtiyacınıza bağlı olarak ihtiyacınız olacak güneş panellerinin türünü ve miktarını etkileyebilir.
Güneş Pilleri(Akü)
Evinizin güneş battıktan sonra da çalışmaya devam edebilmesi için (akü-batarya vb.) depolama elemanlarına ihtiyaç olacaktır. Bir güneş invertörü, güneş enerjisinden elektrik üretiminde en önemli unsurlarından biridir. Güneş panellerinin üretmiş olduğu doğru akımı (DC) evlerinizdeki televizyon, klima, lamba ve buzdolabı gibi AC akımda çalışan cihazlarınızı çalıştırmak için doğru akım çıkışını alternatif (220 Volt) akıma dönüştürür. Uzun ömürlü güneş enerjisi sistemleri, yüksek kaliteli bir invertör gerektirir.
Solar Şarj Kontrol Cihazı
Şarj kontrol cihazı , güneş panellerinden gelen elektrik akımını uygun şekilde yöneterek akü ve güneş pillerini şarj eden ve güneş pillerinin aşırı şarj edilmesini ve aşırı deşarj olmasını önleyen bir cihazdır. Solar şarj kontrol cihazı güneş panelinden gelen elektrik akımına ve toplam güneş paneli gücüne göre seçilmelidir.
Alternatif Enerji Kaynağı
Sisteminiz için yedek alternatif bir
enerji kaynağı olarak bir jeneratör bulundurmanız faydalı olabilir. özellikle
güneş enerjisi üretimi en düşük olduğu zaman, kışın derinliklerinde kullanışlı
olabilir.
Evler İçin Avantajları
Belirli bir günde evler için Off Grid güneş enerjisi sistemlerine sahip olmanın bir çok yararı vardır , çünkü özellikle bu sistemler, elektrik kesildiğinde ve herkesin elektriği olmadığında eviniz hala tam güce sahip olacak.Özetle, şebekesiz güneş enerji sistemi tasarımı, güneş ışığını evler için tümüyle kullanılabilir bir enerjiye dönüştürmesini sağlayarak temiz bir enerji kaynağına sahip olabilirsiniz. Diğer yenilenebilir enerji kaynakları (rüzgar türbinleri, jeotermal enerji kaynakları ve diğerleri gibi) gibi karbon ayak izini en aza indirebilir.
·
Bu sistem elektrik maliyetlerinden
tasarruf etmenize yardımcı olabilir.
·
Şebeke dışı güneş enerjisi sistemi
tasarımı, daha sonra evler için yedek bir güç olarak kullanılacak enerji
depolaması (piller gibi) görevi görebilir.
Evler İçin Dezavantajları
·
Off Grid sistemin ilk kurulumu yüksek
maliyet gerektirebilir. Şebeke elektriği tamamen kesilirse, güneşin ışınlarının
olmadığı zaman (akşam, bulutlu havalar) yedekleme gücü kaynağına
ihtiyacınız olacaktır. Bir pil bankası veya jeneratör almak, güneş
enerjisi maliyetlerinizi yükseltebilir.
·
Güneş enerjisinin depolanması
sınırlıdır. Birkaç gün bulutlu hava verildiğinde, depolanmış elektrikten
tükenebilir.
·
Şebeke dışında yaşadığınızda, evinizdeki
enerji kullanımına dikkat etmek zorundasınız.
Ne Tür Bir Sisteme İhtiyacım Var ?
Bulunduğunuz duruma göre :
1. DURUM: ’’Evimin ana şebekeye erişimi yok ve çocuklarımın gece ders çalışabilecekleri ışık için elektrik istiyorum.’’ Bu durumda, size geceleri kesintisiz kullanmak için akü gruplarıyla birlikte, şebekeden bağımsız inverter öneriyoruz.
2. DURUM:’’Şebekeye erişimim var fakat pahalı olmasından dolayı, bu arada yedek güç sistemi de gereklidir, her zaman ona bağlı kalmak istemiyorum.’’ Bu durumda, Hibrid inverter öneriyoruz. Güneşli günlerde, PV den üretilen enerjiyi tüketeceksiniz. Bu inverter yedek güç için akülerle de bağlantılıdır. PV de aküleri şarj edecektir. Geceleri veya düşük PV gücünde, inverter içindeki güç kaynağını ana şebekeye değiştirecektir.
3. DURUM:’’Güneş enerjisi en yeşil çözümdür, güneş enerjisini günlük elektriğimi desteklemek için kullanmak istiyorum, bunun yanında, fazla güneş enerjisi ana şebekeyi besleyebilir.’’ Bu durumda, şebeke bağlantılı inverterleri öneriyoruz, çünkü PV gücünden şebeke gücüne geçişte daha verimli olabilmektedir (0.96 % - 0.99 %). Yoğunluğun yüksek olduğu saatlerde, inverter günlük elektrik ihtiyacı için solar DC gücünden AC şebeke gücüne geçecektir. Aynı zamanda, üretilen fazla güneş enerjisi yerel elektrik dağıtım şirketine / hatta geri verilebilir / satılabilir (yasal mevzuatlar dahilinde). Yoğunluğun düşük olduğu saatlerde, inverter güneş doğmadan önce uyku moduna geçecektir. Tüm bunlar kontrolü ve otomatik olarak gerçekleşir.
Akıllı şebeke, üretici ve tüketici arasındaki iletişimin en kolay ve hızlı bir şekilde sağlanması amacıyla elektrik şebekelerinin izlenmesi ve kontrol edilmesidir. Bu sağlanırken elektriğin optimize ve güvenli bir şekilde dağıtılması önemlidir.
Daha önceleri dünyadaki dağıtılmış otomasyon sistemleri
(DER/DOS) farklı diller konuşurdu. Artan ülkeler arası enerji pazarı ve
entegrasyonu bu haberleşme yapıları arasında bir arayüz oluşturmayı zorunlu
hale getirmiştir. Interoperability -birlikte çalışabilirlik- kavramı, farklı
üreticilerin, farklı ürünlerinin alt yapı projeleri yatırımlarında marka bağımsız olarak birbirleriyle konuşabilmesi, veri değiş tokuşunu sorunsuz
yapabilmesi için temel amaç olmuştur.
Akıllı Enerji Sistemleri Neden Gerekli?
Bu sorumluluk içerisinde yeni zorluklar da karşımıza çıkmaktadır. Bu zorluklardan birisi, artan yükler ve genişletilmiş şebeke kullanımı içerisindeki dağınık ve/veya çevresel koşullara bağımlı enerji üretim alanlarının üretim kapasitesinin kestirilememesidir.
- Sadece ilk yatırım
maliyeti vardır.
- İşletme maliyeti hemen hemen sıfırdır (gerekli durumlardaki
bakım maliyetleri hariç)
- Elektriksel kayıplar azdır.
- Montajı kolaydır.
- Şebekeye bağımlılık yoktur.
- İhtiyaca göre AC/DC elektrik üretebilme seçeneği vardır.
Ayrıca Hibe İle %50 Devlet Desteği Alabilirsiniz
Güneş Enerji Sektöründe Mahsuplaşma
Güneş Enerjisi Sektörünün Beklediği Aylık Mahsuplaşma Düzenlemesi Yayımlandı
9 milyondan fazla bina stoku ile çatı üzeri güneş enerjisi
potansiyeli en yüksek ülkelerden biri olan Türkiye’de yeni bir dönem başladı.
Enerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan
aylık mahsuplaşma yönetmeliğini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız
Elektrik Üretim Yönetmeliği” Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından
Resmi Gazete’de yayımlanarak 12 Mayıs 2019 tarihinde yürürlüğe girdi.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile
güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması
olarak gerçekleştirilebileceği belirlenirken işletmeler ya da vatandaşlar artık
lisans alma ya da şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik
üretebilecek. Mesken aboneleri için 10kW, tüm işletmeler ve kamu kurumlarında 5
MW’ye kadar kurulacak enerjinin öz tüketim fazlasının satılabilmesinin önü
açıldı.
Ülkemiz güneş enerjisi sektörünün son yıllarda yakaladığı bu
hızlı gelişim süreci, Dünya Bankası ve Enerji İşleri Genel Müdürlüğü çatısı
altında çalışmalarına hız katan mülga Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü
(YEGM) tarafından başlatılan “Türkiye’de Çatı Kurulumlarının Değerlendirilmesi”
çalışmaları ile 2017 yılında başladı. GÜNDER Ailesi olarak, tüm bu süreç
boyunca gerek güneş enerjisi yatırımcılarını gerekse güneş enerjisi kullanıcısı
ve dostlarını asla yalnız bırakmayan sayısız kurum, kuruluş ve sektör
temsilcimize teşekkürlerimizi sunmak isteriz.
Çatı tipi uygulamaları etkin ve verimli kılacak olan mahsuplaşma
süresinin aylık olarak belirlenmesi noktasında, başta değerli kurumlarımızın
temsilcileri, sektör paydaşlarımız olmak üzere, asla umudunu yitirmeden sürecin
tamamlanmasını bekleyen kamuoyu desteği var. Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanımız Fatih DÖNMEZ’in sonsuz desteği ve ilgisi, Bakanlığımızın çok değerli
çalışanlarının kesintisiz çabaları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK)
tüm tarafların görüşlerine eşit şekilde yer verdiği titiz çalışmaları ve
Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) uygulamayı kolaylaştıracak özverili
desteği sonucunda bugünlere ulaştık. Bugünden sonra da güneş enerjisinin
gücünün her geçen gün katlanarak artacağına olan inancımız tamdır.
Güneş Enerjisi Sektöründe Son Gelişmeler
Aylık mahsuplaşma uygulamasının önünü açan yönetmelik
düzenlemesi ile güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yapabilecek atıl
haldeki çatı, cephe gibi alanlar değerlendirilecek, üretim ve tüketim noktası
aynı olmak şartıyla mevcut “Bağlantı Gücünü” aşmamak üzere, güneş ya da rüzgar
santrali kurulabilecek.
Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarına Dayalı üretim faaliyeti gösteren tesisler için uygulanacak fiyat
ve süreler ile yerli katkı ilavesine ilişkin kararda değişiklik yapan
Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’nin 10 Mayıs 2019 tarihli sayısında
yayımlandı. Lisanssız yönetmeliği için ön koşulları belirlemiş olan bu
karar ile üretim tesislerinde kurulu güç üst sınırı 1 MW’den 5 MW’ye
yükseltilerek üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi üretiminin EPDK
tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait aktif elektrik enerjisi bedeli
üzerinden ücretlendirileceği belirlendi.
Sanayi, ticarethane ve
aydınlatma aboneleri için kurulan çatı ve cephe uygulamalı güneş enerjisi
kaynaklı üretim tesisleri ile diğer yenilenebilir elektrik üretim tesislerine
getirilen 1,000 MW’lik sınırın kaldırılması ile tarımsal sulama aboneleri ile
içme suyu tesisleri ve atık artıma tesisleri ile birden fazla tüketim tesisinin
ihtiyacını karşılamak üzere kamu kurumları tarafından kurulan çatı, cephe ve
arazi uygulamalı yenilenebilir elektrik üretim tesisleri de uygulama kapsamına
dahil edildi.
12 Mayıs 2019 tarihinde
EPDK tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik
Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile
lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle güneş enerjisi
sektörünün merakla beklediği “Aylık Mahsuplaşma” düzenlemesi
hayata geçirildi. Düzenleme ile işletmeler ya da vatandaşlar lisans alma ya da
şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek. Mesken
aboneleri için 10kW, tüm işletmeler ve kamu kurumlarında 5 MW’ye kadar
kurulacak enerjinin öz tüketim fazlasının satılabilmesi imkanı getirildi.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği belirlendi. Çağrı mektubu düzenlenen, bağlantı anlaşması imzalanan ya da geçici kabulü tamamlanarak işletmeye alınan çatı ve cephe uygulamalı elektrik üretim tesislerine ilişkin olarak, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 (altmış) gün içerisinde ilgililerce başvuruda bulunulması halinde, başvuruyu izleyen aydan itibaren belirlenen “Aylık Mahsuplaşma” hükümleri ile işlem yapılacak.
AYLIK MAHSUPLAŞMA UYGULAMASININ DETAYLARI
·
Lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle
güneş enerjisi sektörünün merakla beklediği aylık mahsuplaşma düzenlemesi ile
artık gerçek veya tüzel kişilikler, lisans alma veya şirket kurma yükümlülüğü
olmaksızın elektrik enerjisi üretebilecek, ihtiyaç fazlası üretimlerini
şebekeye verebilecek ve şebekeye verilen elektrik enerjisi YEKDEM kapsamında
değerlendirilecek. Yönetmeliğin aylık mahsuplaşma düzenlemesi ile güneş
enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak
gerçekleştirilebileceği kuralı getirildi. Yönetmelik ile çatı ve cephe tipi
güneş enerjisi santrallerinin önü açılırken lisanslı üretim dışındaki arazi
tipi güneş enerjisi santrallerinin artık lisanssız üretim için
kullanılamayacağı belirlenmiş oldu.
·
Yönetmelik kapsamında kurulacak tesislerde üretim ve tüketim
tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içinde olması gerekecek.
·
Üretim tesisi fiili olarak üretim faaliyetine geçmeden önce
ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi şebekeye verilemeyecek.
·
Şebekeye verilecek enerji ile şebekeden çekilen enerji, her ayın
6’ncı günü yapılacak hesaplamalarla aylık mahsuplaşmaya tabi olacak.
·
İlgili şebeke işletmecisi, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarih itibarıyla yapılacak başvurular neticesinde bağlantı anlaşmasına çağrı
mektubu almaya hak kazanan ve üretimi ile tüketimi aynı ölçüm noktasında olan
yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için, üretilerek
şebekeye verilen elektrik enerjisi miktarını bağlantı anlaşmasında belirlenen
yere takılan sayaç verilerinden saatlik bazda tespit edecek.
·
İlgili şebeke işletmecisi, elde edilen saatlik verileri abone
grupları ve kaynak bazında bir araya getirerek fatura dönemi bazında şebekeye
verilen ve şebekeden çekilen elektrik enerjisi miktarını belirleyecek ve her
ayın altıncı gününe kadar ilgili görevli tedarik şirketine bildirecek. Piyasa
Yönetim Sistemi vasıtası ile her ay saatlik bazda, uzlaştırma işlemlerini
düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi
konfigürasyonlarında yer alan sayaçların değerlerinin bildirilmesine ilişkin
düzenlenmiş takvime uygun olarak bildirecek.
·
Geçici kabul alan ve işletmeye giren tesislerde bir ay içinde
sistem kullanım anlaşması (SKA) imzalanması gerekecek.
·
Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapmak amacıyla
ilgili şebeke işletmecisi ile bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşmasını
imzalayan üreticilere, talep etmeleri halinde şebeke işletmecisi tarafından
Üretim Kaynak Belgesi alabilecek. Aynı fatura dönemine ilişkin sadece bir kez
Üretim Kaynak Belgesi verilecek.
·
YEKDEM mekanizmasına tabi tesislerde üretilen ihtiyaç fazlası
elektrik için kendi abone grubundaki tek zamanlı aktif enerji bedeli tesis
işletmeye alındıktan itibaren 10 yıl geçerli olacak. Kurulan üretim
tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda şebekeye enerji verilmesi halinde, söz
konusu enerji miktarı ilgili mevzuat uyarınca YEKDEM kapsamında
değerlendirilecek. Ancak bu enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından
üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilecek ve bu enerji ile ilgili
olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir
ödeme yapılamayacak. Bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı
olarak dikkate alınacak.
·
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya
tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen üretim tesislerinde aylık
mahsuplaşma sonucunda her fatura döneminde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası
elektrik enerjisi görevli tedarik şirketi tarafından, 10 yıl süreyle satın
alınacak.
·
Görevli tedarik şirketi on yıl süre ile satın almakla yükümlü
olduğu bu ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için kaynak bazında toplayarak
yapılacak ödemeyi belirleyecek ve ilgili fatura dönemi için piyasa
işletmecisine bildireceği lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedele (LÜYTOP)
ekleyecek.
·
Görevli tedarik şirketleri piyasa işletmecisi tarafından
kendilerine yapılan ödemeden, gerçekleştirdikleri ihtiyaç fazlası elektrik
üretimi için hesaplanan tutarı üreticilere kendilerine ödeme yapılan ayı takip
eden ayın beşinci gününe kadar ödeyecek. Üreticiler tarafından sistemden alınan
elektrik miktarının şebekeye verilenden daha yüksek olması halinde ise aradaki
fark üreticiler tarafından kendilerine ödeme yapılan ayı izleyen ayın beşinci
gününe kadar tedarikçilere ödenecek.
Daha Detaylı Bilgi İçin Yıldız Teknik Üniversitesi Ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Ortak Hazırladığı Sunumu İzleyebilirsiniz :)